صبح امروز ۱۰ بهمن ماه ۱۳۹۵، كارگاه آموزشي كنوانسيون ١٩٧٠ يونسكو براي جلوگيرى و ممانعت از صادرات غيرقانونى و انتقال دارايى هاى فرهنگى با تاكيد بر ثبت و سياهه برداري در موزه ها با همكارى دفتر منطقه اى يونسكو در تهران، معاونت میراث فرهنگی سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستى و گردشگردى، ايكوم ايران، موزه ملی ایران و پژوهشگاه ميراث فرهنگى صنايع دستى و گردشگردى در موزه ملى ايران آغاز به کار کرد.
در ابتدای این مراسم خانم استر کیش لاروش مدیر و نماینده دفتر منطقه ایی یونسکو در تهران ضمن سپاس از موزه ملی به منظور مهمان نوازی و میزبانی از این رویداد مهم، چنین گفت: کنوانسیون ۱۹۷۰ به منظور جلوگیری از دزدی، سرقت و آسیب های احتمالی به اشیا تاریخی و اموال فرهنگی کشورها ایجاد شد. اما این قانون نیازمند همکاری کشورهای عضو در ۳ حوزه اصلی یعنی: اقدامات پیشگیرانه، پرداخت غرامت و همکاری بین المللی، است. با توجه به جایگاه خاص موزه ها به منظور انتقال فرهنگ، گفتگوی میان فرهنگ ها، بحث و تبادل نظر… و داشتن پتانسیل بالا در افزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزش میراث فرهنگی و لزوم حفاظت و انتقال آنها به نسل آینده، کشورهای عضو یونسکو برای به رسمیت شناختن اهمیت برتر موزه ها در نوامبر ۲۰۱۵ شعار “حفاظت از موزه ها و ارتقا مجموعه ها، تنوع و نقش آنها در اجتماع” را به تصویب رساندند. این شعار وظایف اصلی موزه ها را به ۴ طبقه تقسیم میکند: پژوهش، معرفی و آموزش، حفاظت و ارتباطات،البته تمرکز کارگاه امروز بیشتر بر روی تقویت اقدامات پیشگیرانه و ثبت آثار موزه ایی است.
پس از آن سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی یادآور شد که: اجرایی شدن کنوانسیون ۱۹۷۰ در ایران باعث شد که امین اموال از یک مسئولیت و یک پست سازمانی به یک شغل تبدیل شود! در واقع در کنار ثبت قانونی اشیا و اموال فرهنگی باعث ایجاد جایگاه تخصصی و علمی برای امنای اموال گردید… در ادامه محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی نیز به ارائه گزارش مختصری از کارگاه، نشست و همایش های تخصصی اجرا شده مرتبط با این موضوع و مستند نگاری و ثبت آثار و اموال فرهنگی که طی سال گذشته برگزار شده، پرداخت و اضافه نمود معاونت میراث فرهنگی در طول سه سال مسئولیت اینجانب تمام تلاش خود را به منظور مستند نگاری و ثبت آثار موزه ها به کار بسته است. ایشان همچنین با اشاره به نرم افزار جام که به صورت جامع از سوی امنای اموال سراسر کشور به منظور ثبت آثار موزه ایی در حال اجرا است، ابراز امیدواری کرد که این نرم افزار بتواند در راستای مستند نگاری اموال فرهنگی راهگشا و مشکل گشا باشد.
سخنران سوم سید احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم بود که ایشان نیز همکاری معاونت میراث فرهنگی، پژوهشگاه، یونسکو، ایکوم و موزه ملی را در برگزاری این کارگاه آموزشی دلیلی بر اشتراک و دغدغه مشترک این مجموعه ها به عنوان متولیان امر در اجرایی شدن سیستم ثبت و مستند نگاری آثار ارزشمند تاریخی دانست، طباطبایی متذکر شد: آنچه میراث فرهنگی، تاریخی یک سرزمین را از خطر دستبرد، چپاول و غارت و… محفوظ می دارد ثبت این آثار به صورت بین المللی است تا مباد آنچه که بر سر میراث جهانی در عراق، سوریه و… آمد، در سرزمین دیگری تکرار شود.
جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران نیز به عنوان آخرین سخنران مراسم آغاز به کار کارگاه آموزشی کنوانسیون ۱۹۷۰ چنین گفت: در صورت انجام مستند نگاری های حرفه ای، با کیفیت و هدفمند مجموعه های موزه ای نیاز به دسترسی به اشیاء به طرز محسوسی کاهش می یابد و ریسک های ناشی از دسترسی عکاسان و پژوهشگران به اشیا نیز کاهش می یابد.
از دیگر مزایای مستند نگاری حرفه ای وجود یک آرشیو از آثار در بانک اطلاعاتی موزه هاست که می توان نسخه هایی از آن را در اختیار مراکزی مانند کتابخانه ملی، سازمان یونسکو و … گذاشت تا در صورت اتفاقات پیش بینی نشده ای چون حادثه بامیان افغانستان، موزه موصل عراق و یا آتش سوزی و … نسخه مستند و دقیقی از اطلاعات این اثر در جای دیگری وجود داشته باشد.
امروز موزه ملی ایران با افتخار میزبان متخصصانی است که در امر مستند نگاری و دیجیتالی کردن یافته های باستان شناسی می توانند دانش و شناخت بیشتری به کارشناسان ما ارائه نمایند…
گفتنی است اين كارگاه آموزشي ۳ روزه از ۱۰ تا ۱۲ بهمن در تالار سخنرانی موزه ملی دایر بوده و با هدف بهبود ثبت آثار در موزه ها، پذيراي مديران و امنای اموال موزه ها و مراكز فرهنگي از سرار كشور است.
